Tijdens een bezichtiging van het huis of appartement waarin u geïnteresseerd bent, kunt u van binnen alles goed bekijken, er omheen lopen, dak, gevels, tuin controleren. Het belangrijkste bouwkundige onderdeel van het pand is echter aan uw zicht onttrokken: de fundering. Een goede fundering laat immers een pand rechtop staan en kost ook veel geld.
Er bestaan verschillende vormen van funderen: op staal, met houten palen en met betonnen palen. In gebieden met een stevige ondergrond fundeert men woningen op staal: in sleuven stort men een betonnen geraamte dat de vorm van het huis heeft en dat is voldoende. In gebieden met een zachte of veenachtige ondergrond fundeerde men vroeger, maar we zien het nu nog wel, met houten palen van 9 tot 10 meter lang. Als deze houten palen na het heien rusten op een stevige zandplaat kunnen ze vele jaren goed blijven, mits ze altijd onder water staan. Om alle risico’s in dat soort gebieden te vermijden fundeert men tegenwoordig veel met betonnen palen die 20 tot 21 meter lang kunnen zijn. Slaan ze er geen palen in z’n geheel in, dan kunnen ze die erin draaien: een stalen omhulsel (pijp) waarin met het beton stort met hetzelfde effect als een paal heien. In gebieden op breuklijnen in onze aardschors, zoals de staat Californië (usa) en Japan heit en bouwt men op speciale manieren zo dat die (hoge) gebouwen bestand zijn tegen aardbevingen van vier en meer op de schaal van Richter. Me dunkt, dat met alle technische kennis in ons land dit ook moet kunnen in Groningen en Drenthe.
Bij oude panden spelen vaak funderingsproblemen en dat is een dure ‘grap’. Aan de andere kant adviseer ik dikwijls mensen: vernieuw de fundering maar laat dan die ondiepe kelder of kruipruimte zo ver uitdiepen dat er een flinke ruimte op stahoogte ontstaat. Dit zijn dan vierkante meters die meetellen in de waarde van het pand. Voor u begint met opdrachten geven aan bedrijven die hun brood verdienen met het vernieuwen van funderingen, kunt u beter eerst een goed onderzoek laten uitvoeren. Want het is nog maar de vraag of u meteen aan de slag moet. Soms is een pand iets gezakt, maar zakt het niet verder. Bij twijfel adviseer ik om jaarlijkse metingen te laten doen; dan krijgt u meetbouten op diverse plekken in het pand en meet men jaarlijkse eventuele verzakkingen ten opzichte van panden die in de buurt staan.
Verkoopt u dan is het raadzaam om eerlijke en goede informatie te verstrekken aan de koper over alles maar zeker over uw kennis inzake de fundering. In onze hoofdstad verkocht iemand een huis met de mededeling in de verkoopbrochure dat de fundering nog zeker 25 jaar mee kon. Na verkoop bleek dat vijf jaar te zijn met hoge kosten voor koper tot gevolg. De rechter stelde de verkoper aansprakelijk. Rechtbank Amsterdam, 27 juni 2013, RBAMS: 2013:7062. Niet slim van zo’n verkoper; als professional had hij beter moeten weten.
