Twee weken geleden stond in het financiële katern van deze krant een oproep aan de regering om erfpachters meer te beschermen tegen gulzige grondeigenaren. Nu zijn de meeste erfpachters vogelvrij voor (semi) overheden, gemeenten, waterschappen, particuliere grondeigenaren maar ook Natuurmonumenten die grond in die ellendige erfpacht uitgeven. Het is ongekend dat dit anno 2014 nog bestaat in ons land.
Mensen die een huis, flat of bedrijfspand kopen op erfpachtgrond huren als het ware die grond van de eigenaar. Daarvoor betalen ze jaarlijks een bedrag, de canon, die ze ook voor een periode van 30, 50 jaar of eeuwig kunnen vooruitbetalen of afkopen. In de erfpachtcontracten die ik in het hele land tegenkom is niets geregeld hoe deze canon tot stand komt. En, sinds ongeveer 15 jaar willen de grondeigenaren torenhoge canons, absurde hoge canons. Omdat de contracten er niet in voorzien, en ook de wet niet, ontstaan hierover veel conflicten en leiden tot rechtszaken tot en met de Hoge Raad. Het krijgen van een hypotheeklening bij woningen op erfpacht wordt steeds lastiger.
Hetzelfde geldt voor de duur van de erfpacht. Er bestaat tijdelijke erfpacht, die ophoudt na bijvoorbeeld 30 of 50 jaar. Voortdurende erfpacht, waarbij de erfpachter steeds een verlenging van de periode krijgt; tot slot de eeuwige erfpacht die het meest veilig is, mits er een goed erfpachtcontract ligt. In gebieden met veel natuur komt u de tijdelijke erfpacht tegen met veel ontevreden erfpachters, maar ik kom het ook tegen in grote steden. Wil de grondeigenaar de erfpacht niet voortzetten, kan de erfpachter vertrekken en als hij mazzel heeft, krijgt hij een vergoeding voor het pand dat hij achterlaat en hoeft hij het niet af te breken.
De regering kan dit niet langer toestaan en moet de bestaande wetsartikelen BW 5: 85 tot en met 100 herzien en uitbreiden. Moeilijk is dit niet; het is een kwestie van willen, kijk eens naar beschermende wetsartikelen voor huur van woningen, winkels en pacht van agrarische gronden. Het vermoeden dat overheden die zelf veel verdienen aan erfpacht niet zitten te wachten op wettelijke bescherming van erfpachters lijkt niet zo vreemd maar is wel onsmakelijk.
Nu kopers moeilijker een hypotheeklening kunnen krijgen, lijkt het kopen van een woning met een jaarlijkse erfpachtcanon voordelig in plaats van de grond kopen. Voor deze lokkertjes waarschuw ik deze kopers ernstig. Ik kom te veel problemen tegen met erfpacht, die niet fatsoenlijk is geregeld, om hen dit af te raden. Bij verkoop over 10, 20, 30 jaar schrikt u die kopers af met erfpacht en heeft u grote spijt. Laat gemeenten en projectontwikkelaars de grondprijzen maar verlagen en niet vluchten in erfpacht.
Ik vind het een goede zaak dat banken, notarissen, makelaars en belangenorganisaties de regering hebben opgeroepen om met maatregelen te komen. Het kan in ons land niet zo zijn dat rechters het werk doen dat de wetgever nalaat. Dus verkoop die grond en hou op met erfpacht of regel het fatsoenlijk!
