Of we het nou leuk vinden of niet, de koopprijzen van woningen komen op de koopwoningmarkt tot stand ten gevolge van vraag en aanbod. Is het aanbod groter dan de vraag dalen de prijzen. En, zoals nu het geval is: bij een grote vraag en een klein aanbod stijgen de prijzen. In de markteconomie heet dat prijselasticiteit.
Er blijkt nu een tekort aan huur- en koopwoningen te zijn van 300.000 woningen. Dit is niet nieuw, want dit land kent al een woningtekort sinds 1945. Zowel rechts als links heeft dit tekort met al hun plannen, regels, beperkingen en dergelijke niet opgelost. Me dunkt dit moet anders, ook als de milieukwesties nog niet zijn opgelost. Ik denk aan een Crisiswet Woningbouw, zoals de regering die succesvol heeft gehanteerd bij de aanleg van de Betuwelijn. Door deze Crisiswet kon men vlot ca 3500 bestemmingsplannen aanpassen.
In gebieden met een linkse politieke signatuur bestaat een voorkeur om steeds meer (sociale) huurwoningen te bouwen en steeds minder koopwoningen en huurwoningen in de vrije sector. Dit verstoort de koopwoningmarkt omdat daardoor het aanbod van koopwoningen structureel dreigt af te nemen en daarom de huizenprijzen verder zullen stijgen.
Als voorbeeld: landelijk bedraagt het aantal koopwoningen ten opzichte van het totaal aantal woningen (8 miljoen) gemiddeld 60 procent. In Amsterdam 30 procent, in Rotterdam 40 procent, in Utrecht 55 procent. In deze gemeenten stijgen de koopprijzen het hardst. De regering moet mijns inziens gemeenten waar het aantal koopwoningen sterk achterblijft via een aanwijzing er toe zetten dit aantal te verhogen. Dan komt er meer aanbod.
Sociale huurwoningen zijn belangrijk voor hen die – zelfs met huursubsidie – geen geldende huurprijs kunnen betalen. De wettelijke taak voor het bouwen van deze huurwoningen ligt bij onze woningcorporaties maar zij kunnen de hoge grondprijzen en hoge erfpacht die gemeenten vragen niet betalen. Althans die hoge bedragen maken voor hen het bouwen van sociale huurwoningen onrendabel. De rijksoverheid moet gemeenten dwingen om lagere grondprijzen aan de woningcorporaties aan te bieden, en zelf voor hen goedkope leningen te verzorgen hetzij garant te staan voor deze leningen. Tegelijkertijd dient de overheid instrumenten te ontwikkelen om zij die onterecht een goedkope huurwoning huren, omdat zij volgens de bestaande norm daarvoor te veel inkomsten hebben, te ‘verzoeken’ om te verhuizen naar een duurdere huurwoning of er een te kopen. Deze doorstroming speelt vele sociale huurwoningen vrij. Dit scheefhuren prijkt overigens niet op de verlanglijstjes van de linkse politiek. Terwijl doorstroming van huurders en kopers toch een van de belangrijkste factoren is om uit deze woningbouwimpasse te geraken.
Daarmee is het voor beleggers (onder meer onze pensioenfondsen) en ontwikkelaars aantrekkelijk om te investeren in middeldure en duurdere huurwoningen en in koopwoningen. Er is namelijk meer dan voldoende (spaar) geld in dit land bij beleggers, banken en pensioenfondsen om vele duizenden koop- en huurwoningen te bouwen.
Dus gemeenten moeten stoppen met het voorschrijven van bouwplannen waarin tot 40 procent van de woningen sociale huur betreft, want deze taak ligt bij de woningcorporaties. De particuliere en institutionele beleggers zullen graag rendabele huurwoningen bouwen en en ook graag koopwoningen in alle prijsklassen. Dit heeft ook als voordeel dat huurders van duurdere huurwoningen en eigenaars van woningen niet meebetalen aan de grondkosten van de sociale huurwoningen in hetzelfde project. Dit geldt uiteraard ook voor nieuwe onderwijsinstellingen en infrastructuur in een nieuw ontwikkelgebied. Wist u dat de gemeente Amsterdam zelfs sociale woningbouw verplichtte op de Zuid-As, met de hoogste grondprijzen van dit land? Zonde van het geld en dit slechts om een links dogma te verheerlijken.
De volgende keer als u ziet dat (linkse) wethouders zich beklagen over de alsmaar stijgende koopprijzen van woningen moet u goed opletten. Want, dan ziet u de krokodillentranen die zij huilen. Dus stop met huilie huilie beste gemeentebesturen: geef bouwers van en beleggers in woningen de (verantwoorde) ruimte die zij nodig hebben om rendabel aan het werk te kunnen. Dan ontstaat er een betere verhouding tussen vraag en aanbod van koopwoningen en zullen de prijzen minder stijgen.
